Szymon Tenenbaum urodził się w 31 stycznia 1892 roku w Warszawie w rodzinie pochodzenia żydowskiego. Od wczesnego dzieciństwa wychowywał się w atmosferze otwartości na świat. Jego ojciec przywoził z licznych podróży zagranicznych wiele pamiątek, w tym okazy przyrodnicze. W wieku 13 lat Szymon rozpoczął pod okiem słynnego warszawskiego koleopterologa, Ludwika Hildta, edukację przyrodniczą. Głównie praktyczną, prowadzoną podczas licznych wycieczek, które odbywały się w najbliższej okolicy Warszawy. Dziesięć lat później, w publikacji z 1915 roku, Szymon zadedykował gatunek swojemu pierwszemu nauczycielowi przyrody –
Dendarus hildti, opisany z materiałów zebranych na Balearach. Dwa dalsze, spośród siedmiu nowoodkrytych dla nauki gatunków balearskich, zostały poświęcone żonie Eleonorze (
Scaurus eleonorae) oraz wybitnemu profesorowi krakowskiemu Henrykowi Hoyerowi (
Kytorrhinus hoyeri). W szóstej klasie gimnazjum Szymon przystąpił do koła młodzieży (Komisja popularyzowania krajoznawstwa) przy Polskim Towarzystwie Krajoznawczym, które właśnie rozpoczynało swoją działalność. Był 1907 rok, Tenenbaum został jednym z pierwszych kierowników sekcji. W ramach działalności towarzystwa wygłosił liczne referaty i współpracował z wieloma wybitnymi postaciami świata nauki i kultury m. in. Kazimierzem Kulwieciem, czy też Piotrem i Antonim Słonimskimi.
W 1911 roku ukończył szkołę średnią J. Kreczmara w Warszawie i rozpoczął studia w Krakowie na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace badawcze dotyczące budowa plazmy cewek Malpighiego u owadów prowadził w Zakładzie Anatomii Porównawczej pod kierunkiem profesora Henryka Hoyera. Studiował nie tylko szeroko rozumianą zoologię, ale również zagadnienia związane z chemią organiczną, budową geologiczną Polski, a także systematyką roślin kwiatowych. W 1913 roku dla podreperowania zdrowia wyjechał na Baleary. Podczas kilku letnich miesięcy zgromadził, a następnie opracował i opublikował materiały naukowe dotyczące chrząszczy, gadów i płazów występujących na wyspach. O ogromie wykonanej pracy świadczy fakt, że samych chrząszczy wykazał 1677 gatunków, natomiast oryginalność i nowatorski sposób opracowania herpetofauny do dnia dzisiejszego budzi szacunek i podziw wśród naukowców.
Początek I wojny światowej uniemożliwił mu skończenie doktoratu. Od jesieni 1914 roku Tenenbaum mieszkał i pracował w Warszawie jako nauczyciel w gimnazjach Kryńskiego i Nawrockiego oraz Gimnazjum Humanistycznym Męskim Towarzystwa „Laor”, którego od 1926 roku jest również dyrektorem. W pracy naukowej związany był z Pracownią Zoologiczną Towarzystwa Naukowego Warszawskiego oraz Państwowym Muzeum Zoologicznym. W tym czasie rozpoczął szeroko zakrojone badania chrząszczy okolic Warszawy. Po 25 latach wytrwałej pracy powstał rękopis liczący prawie 840 stron, który dzięki prezydentowi Starzyńskiemu miał być opublikowany na koszt miasta. Niestety, tak jak trzy pozostałe opracowania dotyczące Pienin i Podola oraz wyprawy do Palestyny, uległ on zniszczeniu podczas Powstania Warszawskiego. Ukazał się jednak drukiem popularnonaukowy „Przewodnik zoologiczny po okolicach Warszawy”, napisany we współautorstwie ze Stanisławem Michałem Sumińskim.
Współpraca z profesorem Janem Prüfferem umożliwiła Tenenbaumowi uzyskanie 12 maja 1932 roku dyplomu doktora filozofii na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. W tym czasie był już autorem lub współautorem 25 oryginalnych publikacji naukowych oraz książek, takich jak „Podręcznik do zbierania i kolekcjonowania zwierząt”, czy też „Krótki zarys owadoznawstwa” dotyczący chrząszczy szkodliwych w gospodarce leśnej. Jego studia faunistyczne chrząszczy Zamojszczyzny objęły aż 2299 gatunków. Kilka następnych tysięcy gatunków zostało zebranych i opracowanych z Białowieży, Podola, Pienin i Mazowsza. W wyniku tych badań miało powstać dzieło „Zoogeograficzne rozmieszczenie chrząszczy”, którego współautor profesor Roman Kuntze, podobnie jak Tenenbaum nauczyciel tajnych kompletów, zginął podczas Powstania Warszawskiego. Kilka lat wcześniej, 29 listopada 1941 roku, zamknięty z całą rodziną w getcie warszawskim, zmarł z wycieńczenia w wyniku choroby Szymon Tenenbaum.
Oprócz nielicznych dokumentów i blisko 30 publikacji pozostały po nim zbiory owadów oraz gadów i płazów znajdujące się w wielu muzeach i kolekcjach prywatnych. Najsłynniejsza z nich, kolekcja chrząszczy, zawierająca ponad sto tysięcy okazów zbieranych we wszystkich zakątkach świata znajduje się obecnie w Muzeum i Instytucie Zoologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Jej dramatyczna historia związana z warszawskim Ogrodem Zoologicznym oraz takimi postaciami jak Antonina i Jan Żabińscy została opisana i udokumentowana w licznych publikacjach i książkach.
Zbiór chrząszczy jednego z najwybitniejszych światowych entomologów jest dowodem jego pasji naukowej, którą mógł realizować dzięki dwóm kobietom jego życia – żonie Eleonorze i córce Irenie. Kolekcja ta jest również świadectwem historii Polski, a także głębokiego patriotyzmu jej autora, który na znak swojego przywiązania do ojczyzny nazwał jeden z gatunków Isomira polonica. Kolekcja Szymona Tenenbauma jest jednocześnie symbolem pamięci i życia - zgromadzone przez niego materiały, w tym pochodzące z wypraw do Brazylii, Meksyku i Palestyny, są nadal opracowywane przez naukowców z całego świata.
